Szampan jest jednym z najpopularniejszych i z pewnością najbardziej ekskluzywnych trunków na świecie. Nic dziwnego, że jego spożywaniu towarzyszy wiele rozmaitych rytuałów. Jednym z najciekawszych z nich jest sabrage, czyli otwieranie butelki szampana za pomocą… szabli. Skąd wziął się ten zwyczaj oraz kiedy jest praktykowany? Gdzie można zobaczyć pokaz szablowania?

Na pytanie o to, jaki alkohol wydaje nam się najbardziej ekskluzywny i pasujący do specjalnych okazji, z pewnością większość z nas bez wahania wskazałaby szampana. To wyjątkowe wino musujące jest dla nas synonimem luksusu, bogactwa i hedonizmu. Jednym z powodów, dla których tak się wyróżnia, jest oryginalny sposób jego wytwarzania. Należy zaznaczyć, że zasady produkcji szampana są bardzo restrykcyjne – tylko ich ścisłe przestrzeganie pozwala na określanie wina tym mianem. Większość z nas używa nazwy „szampan” w odniesieniu do wszystkich win z bąbelkami, jednak w rzeczywistości jest to nadużycie. Aby można było naprawdę mówić o szampanie, musi on pochodzić z określonego przepisami regionu (do którego należy m.in. Szampania), a sam proces produkcji musi przebiegać zgodnie z tzw. metodą tradycyjną, nazywaną również szampańską. Znaczenie ma wszystko: od gęstości winorośli, poprzez jej ręczne zbiory, aż po przebieg procesu fermentacji. Ta ostatnia podzielona jest na dwa etapy: pierwszy odbywa się w specjalnych beczkach, zaś drugi ma miejsce po dodaniu do płynu drożdży i cukru, już w butelkach. W ten sposób powstaje nie tylko alkohol, ale również słynne bąbelki. Jest to jedna z podstawowych różnic miedzy prawdziwym szampanem a tańszymi winami musującymi, które są sztucznie nasycane dwutlenkiem węgla. Co ciekawe, na początku swojego istnienia szampan nie był zbyt ceniony właśnie z powodu słynnych bąbelków i spowodowanego nimi wysokiego ciśnienia panującego w naczyniach. Niejednokrotnie prowadziło ono do eksplozji butelki, która potrafiła spowodować lawinowe wybuchy kolejnych szampanów w zbiorze. Z tego powodu słynny trunek był nazywany wówczas „wystrzeliwaczem korków” lub „diabelskim winem”. Na szczęście obecnie naczynia, w których przechowywany jest szampan, zostały znacznie udoskonalone i są zdecydowanie bardziej wytrzymałe, przez co można je mieć w domu, nie obawiając się o niekontrolowany wybuch. Ciśnienie panujące w butelkach nie uległo jednak zmianie – wciąż wynosi 5-6 atmosfer, czyli 2 razy więcej niż w oponie samochodowej. To właśnie dlatego otwierane korki tak charakterystycznie „strzelają” – zwolniona zatyczka może osiągnąć prędkość 40 km/h!

Właściwość ta stanowi podstawę zwyczaju zwanego sabrage lub szablowaniem. Co ciekawe, został on wymyślony przez kawalerzystów napoleońskich. Słynny cesarz był wielkim wielbicielem szampana. On i jego żona Józefina często bywali w pawilonach oraz oranżerii należących do Jeana-Rémy’ego Moëta, czyli wnuka założyciela słynnego domu szampańskiego Moët & Chandon. Napoleon lubił również wypić trochę słynnego wina wraz ze swoimi żołnierzami przed wyruszeniem na bitwę. „Dla zwycięzców zasłużony, dla pokonanych niezbędny” – mawiał o tym wyjątkowym trunku. Zarówno wtedy, jak i gdy chcieli zaimponować jakiejś damie, żołnierze lubili otwierać butelki swoją bronią. Tak powstał zwyczaj sabrage – jego nazwa nawiązuje do szabli, zwanej z francuska „un sabre”.

Obecnie do szablowania używa się specjalnie do tego przeznaczonych, dość tępo zakończonych narzędzi. Nie muszą być zbyt ostre – do sukcesu wystarczą odpowiednia technika oraz wysokie ciśnienie panujące w butelce. Dzięki temu mistrzowie sabrage wykorzystują do tego nie tylko długie szable oraz stosunkowo krótkie noże, ale nawet… narty. Pokazy tych ostatnich, nietypowych wyczynów odbywają się m.in. w górach, na imprezach przeznaczonych dla miłośników sportów zimowych.

Aby otworzyć butelkę szampana metodą sabrage, należy upewnić się, że została ona odpowiednio schłodzona – najlepszym sposobem na osiągnięcie tego celu jest umieszczeniu naczynia do góry dnem w wiaderku wypełnionym lodem. Proces rozpoczynamy od usunięcia folii oraz drucianej osłonki korka. „Słabym punktem” szyjki jest miejsce, w którym butelka została zgrzana. Aby otworzyć ją w widowiskowy sposób, należy przyłożyć szablę do szkła i energicznie przesunąć ją w kierunku szyjki. Uderzenie odłamuje kołnierz, który efektownie szybuje razem z korkiem, a część szampana wylewa się, usuwając ewentualne odłamki naczynia. Oczywiście, nawet obejrzenie kilku tutoriali nie uczyni z nas mistrzami sabrage, w związku z czym lepiej nie próbować tej sztuki w domu. Jeśli zależy nam na zobaczeniu szablowania na żywo, warto udać się na specjalny pokaz lub… na kolację do restauracji Bubbles w Warszawie. Wystarczy zamówić butelkę szampana oraz poprosić o szablę. Personel zadba, by wszystko odbyło się bezpiecznie, a my będziemy mogli zabrać korek w specjalnym pudełeczku na pamiątkę. Bubbles to wyjątkowy lokal, w którym słynne „bąbelki” serwowane są nie tylko do wykwintnych dań, ale również do zupełnie zwyczajnych, codziennych posiłków. Filozofią baru jest udowadnianie, że każdy z nas zasługuje na odrobinę luksusu na co dzień, a każdy dzień może stać się okazją do uświetnienia go lampką szampana – również takiego otwartego za pomocą szabli!