Czy robiąc zakupy w markecie kiedykolwiek zastanawiałeś się dlaczego niektóre przyprawy są tak drogie? Ich cena, wbrew pozorom, nie zależy od chciwości kolejnych pośredników chcących zarobić jak najwięcej na odsprzedawanym dalej towarze. Najdroższe przyprawy świata zawdzięczają swoją wysoką cenę swojej rzadkości oraz miejscom, w których są uprawiane – trudnodostępnym rejonom świata, w których mieszkać i uprawiać pola potrafią tylko najbardziej wytrwali.

Co roku tworzone są rankingi najdroższych przypraw na świecie. I tak, jeśli miejsca w drugiej piątce mogą się zmieniać, to pierwsza piątka trzyma się mocno i wydaje się być niezagrożona.

Najdroższe przyprawy świata budzą wiele zainteresowania. Najciekawsze jest miejsce pierwsze, piastowane niezmiennie od, uwaga (!), setek (!) już lat. Palmę pierwszeństwa od wieków dzierży aromatyczne złoto, czyli:

No. 1. SZAFRAN (cena 5.400-54.000 zł/kg)

Ta starożytna przyprawa to nic innego, jak pręciki krokusa uprawnego (Crocus Sativus), spotykanego w niemal każdym polskim ogródku. Problemem nie jest jednak dostępność rośliny, ale niewielka ilość przyprawy pozyskiwanej z jednego kwiatu (JEDEN krokus ma jedynie TRZY pręciki). Na cenę wpływa też pracochłonność samego procesu produkcji. Do dziś, podobnie jak tysiące lat temu, cały proces wykonywany jest  ręcznie. Nie ma innego sposobu na zebranie i przetworzenie tych bardzo delikatnych części rośliny. Aby uzyskać kilogram szafranu potrzeba ok. 45 godzin pracy i nawet 200 TYSIĘCY zebranych kwiatów!

Choć krokusy, z których pozyskiwana jest ta szlachetna przyprawa, hodowane są na całym świecie, to aż 90% jej produkcji pochodzi z Iranu. To jednak nie irański szafran jest najdroższy. Najbardziej drogocenny i aromatyczny, najsłodszy, a przez to uznawany za najlepszy na świecie jest szafran z Kaszmiru. To właśnie on osiągając zawrotne ceny stał się najdroższą przyprawą świata. Niedługo może być jeszcze droższy – z roku na rok bowiem z powodu zmieniającego się klimatu, produkcja kaszmirskiego szafranu drastycznie spada.

Szafran od wieków używany jest w kuchni, ale też w przemyśle barwiarskim, kosmetycznym i farmaceutycznym. Jest znanym afrodyzjakiem, a ostatnio coraz więcej mówi się o jego właściwościach antydepresyjnych – poprawia nastrój, zmniejsza przygnębienie i apatię.

Najdroższe przyprawy świata – poznaj jeszcze kilka…

No. 2. MAHLAB ( cena ok. 6.700 zł/kg)

Mahlab, także mahaleb – jego właściwości i aromat są niezwykłe, ale mimo że w Polsce jako roślina występuje powszechnie, to przywędrował do Nas wraz z kuchnią i przepisami kulinarnymi z Bliskiego Wschodu. Mahlab, to nic innego jak serce pestki wiśni wonnej (Prunus Mahaleb), zwanej w Polsce „Antypką”. Rośnie dziko w obszarze śródziemnomorskim, a u Nas jest powszechnie uprawiana jako żywopłot lub krzew ozdobny z drobnymi, kwaśnymi, czarnymi owocami – być może przez to nie jest tutaj tak doceniana. Okazuje się jednak, że niesłusznie. Wnętrze jej pestki bowiem kryje niezwykłą zawartość – intensywne w smaku serce, łączące słodkawy aromat wiśni i migdałów z dodatkiem róży i pomarańczy. Zapach ma natomiast marcepanowo-migdałowy.

Mahlab niegdyś był wykorzystywany przy produkcji perfum na Bliskim Wschodzie i w Turcji. Obecnie dodajemy go głównie do wypieków i deserów, ale także do słodkiego chleba w typie chałki. Nadaje im niepowtarzalny aromat, wyostrza i podkreśla smak. Najczęściej spotykamy go w kuchni śródziemnomorskiej i bliskowschodniej. Co ciekawe, doskonały jest też w połączeniu z nabiałem, używa się go więc w mlecznych deserach (można spróbować podkręcić nim smak np. creme brulee czy sernika na zimno). Ponieważ przyprawa jest bardzo aromatyczna – należy używać jej z umiarem, przesadzona ilość nadaje potrawom gorzkawy smak.

Mówi się też wiele o właściwościach prozdrowotnych mahlabu. Dzięki zawartości kumaryny, kwasu linolowego i kwasu oleinowego skutecznie obniża ciśnienie, działa przeciwzakrzepowo i przeciwmiażdżycowo. Ma również działanie przeciwcukrzycowe, uspokajające, przeciwalergiczne i antynowotworowe. Wspomaga także działanie układu odpornościowego.

No. 3. WANILIA (cena ok.5.300 zł/kg)

Laski wanilii są jedynymi z powszechniej stosowanych w kuchni przypraw. Roślina pochodzi z lasów tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej. Ma charakterystyczny, lekko słodkawy, momentami nawet duszący (gdy stosowana jest w nadmiarze) zapach. Dodaje się ją do większości ciast i deserów, często również do potraw wytrawnych w celu podbicia i wydobycia głębi ich smaku. Kocha ją i powszechnie używa przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny.

Wanilia (Vanilla Planifolia), która jest również jedną z najdroższych przypraw na świecie, to pnącze z rodziny storczykowatych. Owoce mają kształt długich zielonych strąków. Niezwykle wysoka cena wanilii wynika z faktu, że jest ona trudna i czasochłonna w uprawie. Dodatkowo, Madagaskar na którym znajdują jej największe uprawy, był w ciągu kilku ostatnich lat regularnie pustoszony przez huragany, które zniszczyły większość plantacji.

Wyhodowanie waniliowych strąków trwa od roku do nawet czterech lat. Pnącze zakwita tylko jednego dnia w roku wyłącznie na kilka godzin i właśnie wtedy musi dojść do zapylenia. A ponieważ zapylaczami mogą być tylko nieliczne pszczoły i kolibry (jedynie one mają aparat zapylający dostosowany do kształtu kwiatu wanilii), pnącza aby wytworzyć strąki, muszą być szybko zapylone ręcznie przez człowieka. Owocuje dopiero po kilku miesiącach od zapylenia, a świeża roślina jest bezwonna i zapachu nabiera dopiero po zerwaniu. Kolejne miesiące zajmuje fermentacja i suszenie strąków – łączne cały ten proces trwa około roku.

Wanilia w kuchni (pod postacią niezwykle aromatycznego ekstraktu waniliowego) czy łazience (w płynach do kąpieli, mydłach, kremach czy perfumach), to coś oczywistego. Powszechna nie jest natomiast wiedza o jej prozdrowotnych właściwościach. Dzięki zawartym olejkom eterycznym, wanilia reguluje tętno, ma właściwości kojące (nawet jedna kropla olejku waniliowego na poduszce ułatwia zasypianie), działa rozkurczowo, reguluje wydzielanie enzymów trawiennych (mówi się, że jest w stanie hamować nadmierny apetyt), łagodzi bóle reumatyczne oraz jest jednym z silniejszych afrodyzjaków.

No. 4. PYŁEK KOPRU WŁOSKIEGO (cena ok. 3.900 zł/kg)

Pyłek fenkuła, czyli kopru włoskiego (Foeniculum Vulgare) to niezwykle mocarna przyprawa. Jej smak określa się jako połączenie nut lukrecji, cytrusów i domowych pianek. Są dwie frakcje: ci którzy nienawidzą pyłkowego aromatu i ci, którzy za niego skoczyliby w ogień. Fani tej przyprawy twierdzą nawet, że smakuje on jak czysta radość. Zasadniczo, pyłku można użyć do aromatyzowania niemal każdej potrawy, jednak nie należy przesadzać i warto stosować zasadę używania go a) rozsądnie, b) jako zastępstwo anyżu lub fenkuła. Dzięki temu potrawa uzyska zamierzony w przepisie smak, jednak jej aromat będzie bardziej subtelny i ‘uduchowiony’, niż w przypadku użycia w niej pierwotnych składników. Bardzo ważne jest, żeby dodawać pyłku już pod koniec gotowania, tak aby nie wyparował cały jego piękny zapach i nie stracił wyjątkowego smaku. Sprawdzony w daniach z owocami morza i jagnięciną.

Pyłek fenkuła jest bardzo drogi, bo podobnie jak w przypadku szafranu, zbieranie go jest praco- i czasochłonne. Niezwykle wonne żółte kwiatostany są zbierane wyłącznie ręcznie a następnie suszone. Głównym miejscem uprawy rośliny są okolice Kalifornii.

Pyłek fenkuła, oprócz niezaprzeczalnych walorów smakowych, ma też potwierdzone cenne właściwości prozdrowotne: wspomaga leczenie dolegliwości pokarmowych, sprawdza się przy bólach brzucha, pomaga w naturalnej detoksykacji organizmu oraz wspomaga leczenie chorób układu moczowego i odchudzanie.

No. 5. PIEPRZ DŁUGI (cena ok. 3.900 zł/kg)

Najdroższe przyprawy świata mają w swoich szeregach również pieprz długi. Przyprawa ta (Piper Longum) przez bardzo długi czas była używana w kuchni europejskiej – pierwsze wzmianki o niej można znaleźć już u starożytnych Greków i Rzymian. Po odkryciu Ameryki stałym bywalcem kuchni stało się chilli i czarny pieprz, natomiast pieprz długi odszedł w zapomnienie. Nadal jednak używa się go w Pakistanie, Nepalu i Indiach. Tam występuje pod nazwą pippali.

Jego ziarna przypominają kłosy zboża. Ma podobny smak do pieprzu czarnego, jest jednak od niego ostrzejszy i nieco bardziej aromatyczny – można wyczuć piżmo i lekkie słodkie nuty mieszanki gałki muszkatołowej, cynamonu i kardamonu , których można skosztować w Naszej restauracji w Warszawie. Idealnie nadaje się do sosów i marynat do pieczonych mięs. Często stosowany w potrawach z soczewicy i grochu.

Co ciekawe, możemy stosować go również w formie naparów, ponieważ wykazuje wiele właściwości leczniczych. Zauważono, iż może w naturalny sposób wspomagać leczenie nowotworów. Jego regularne stosowanie zwiększa odporność na stres i zmniejsza odczuwane zmęczenie. Ma również wpływ na trawienie, zwiększa apetyt i wspomaga układ odpornościowy. Ponadto przeciwdziała chorobom układu oddechowego – niweluje kaszel, przeziębienie, czy astmę. Cena wynika z jego stosunkowej rzadkości występowania i mniejszej popularności.

Koniecznie zobacz propozycje Naszych dań z najbardziej wyszukanymi przyprawami na Naszym Facebooku i Instagramie!