Wegetarianizm a weganizm – podobieństwa i różnice
Dla wielu osób weganizm i wegetarianizm to synonimy, a ich wiedza ogranicza się do świadomości, że jeśli ktoś jest „wege”, to nie ma sensu częstować go schabowym. Jednak skoro istnieją dwa różne (choć podobne) pojęcia, to znaczy, że ich znaczenia muszą choć trochę się od siebie różnić. Na czym polega wegetarianizm, a na czym weganizm? Co łączy te dwie postawy, a co je różni?
Wegetarianizm a weganizm – podobieństwa i różnice
Dieta wegetariańska oraz wegańska często uznawane są za fanaberie i wynik nowej mody, która niedługo z pewnością przeminie bez śladu. W rzeczywistości jednak niektórzy ludzie rezygnowali z mięsa już w II tysiącleciu p.n.e W tamtym czasie wegetarianizm miał charakter religijno-filozoficzny i raczej nie łączył się z chęcią poprawy zdrowia. Pomysł na taki jadłospis rozwinął się niezależnie w Indiach oraz greckim kręgu kulturowym. Z kolei weganizm to dość nowy „wynalazek”, który pojawił się dopiero w ubiegłym wieku.
Eliminacja
To, oczywiście, nie jedyna różnica, jaka dzieli te dwa style życia. Warto jednak podkreślić, że więcej między nimi podobieństw, ponieważ oba skupiają się na eliminacji mięsa z diety. Oznacza to, że zarówno wegetarianie, jak i weganie opierają swoją dietę przede wszystkim na warzywach i owocach. Weganie idą jednak o krok dalej, nie spożywając także wszystkich innych produktów pochodzenia zwierzęcego, czyli mleka, nabiału, jajek czy miodu. Przyczyny takiego wyboru mogą być rozmaite: niektórzy zwracają uwagę na zdrowotne korzyści takiego stylu odżywiania (choć wiele zależy od tego, czym zostaną zastąpione wyeliminowane składniki), ale najczęściej główną rolę grają kwestie ekologiczne oraz etyczne. Przedstawiciele obu grup skupiają się przede wszystkim na nieprzyczynianiu się do cierpienia zwierząt (stąd rezygnują tajże z noszenia skór i futer oraz używania kosmetyków testowanych na zwierzętach). Weganie często odnoszą się do tematu niehumanitarnej hodowli zwierząt – niestety, pozyskiwanie mleka czy jajek również nie obywa się bez ich krzywdy.
Wpływ na zdrowie
Czy eliminacja produktów pochodzenia zwierzęcego przynosi korzyści zdrowotne, czy może odbija się na naszym samopoczuciu negatywnie? Nie istnieje jedna odpowiedź na to pytanie. Wyniki badań pokazują, iż zarówno wegetarianizm, jak i weganizm cechują się niska zawartością tłuszczów nasyconych oraz cholesterolu. Jako że większość osób rezygnujących z mięsa zastępuje je dużą ilością warzyw i owoców, dostarczają sobie mnóstwa witamin, minerałów oraz błonnika. Wegetarianie są statystycznie szczuplejsi od mięsożerców – różnica wynosi od 1 do 5 punktów BMI. Oprócz tego osoby na diecie bezmięsnej są mniej narażone na udary mózgu, nadciśnienie, choroby oczu, choroby układu krążenia, cukrzycę, otyłość i choroby nowotworowe.
O czym pamiętać?
Warto jednak pamiętać, że zdrowy tryb życia wymaga dużej wiedzy oraz dbałości o przyjmowanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Choć statystyki zdają się sugerować, że weganizm i wegetarianizm automatycznie wiąże się z dobrym samopoczuciem i sprawnością, rzeczywistość jest nieco bardziej skomplikowana. Należy mieć na uwadze, że weganie i wegetarianie częściej bywają osobami zwracającymi baczną uwagę na to, co ląduje na ich talerzach. Jeśli bez przygotowania, z dnia na dzień po prostu odstawimy produkty pochodzenia zwierzęcego, możemy niechcący wyrządzić sobie dużą krzywdę. Dieta bezmięsna często bywa uboga w białko, żelazo oraz witaminę B12. Oczywiście, nie musi tak być, jednak aby wykluczenie produktów pochodzenia zwierzęcego nie odbiło się na funkcjonowaniu naszego organizmu, musimy robić to z głową.
Aby mieć pewność, że nie narażamy się na niedobór białka, należy spożywać jak najwięcej produktów zawierających ten składnik odżywczy. Należą do nich m.in. soczewica (czerwona, zielona i czarna), groch, fasola, soja, migdały, sezam, nieoczyszczone zboża, amarantus, komosa ryżowa, orzechy, wodorosty, bób, tofu oraz pestki dyni.
Co uwzględnić w diecie?
Podstawą diety bezmięsnej są, oczywiście, warzywa i owoce. Należy zjadać pięć porcji tego typu produktów dziennie. Osoby spożywające mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego miewają z tym problem – zaś po wyeliminowaniu tych produktów staje się to bajecznie łatwe. Dzięki temu weganie i wegetarianie dostarczają sobie nie tylko niezbędnych witamin i minerałów, ale również białka. Warto pamiętać także o grzybach, które są cennym źródłem witaminy D – ich spożywanie staje się szczególnie ważne podczas miesięcy zimowych, kiedy brakuje nam dostępu do promieni słonecznych. Drugą, bardzo ważną częścią diety bezmięsnej są produkty zbożowe. Oczywiście, najbardziej wartościowe są te z pełnego ziarna, które zawierają spore ilości cennego białka. Należy uważać na tłuszcze – choć mogą być bardzo zdrowe, ich nadmierne spożycie prowadzi do przyrostu wagi. Wegetarianie i weganie zwykle jedzą ich sporo za prawą produktów takich jak orzechy, pestki, pesto, hummus czy pasty kanapkowe.
Aby mieć pewność, że dieta bezmięsna będzie dla nas zdrowa i bezpieczna, warto na stałe włączyć w nią suplementację dwóch witamin: B12 oraz D. Dobrym pomysłem jest także regularnie wykonywanie bada krwi, które wykażą ewentualne niedobory.